استراتژی‌های مذاکره

موفقیت عده ای از مردم در کسب و کار و حتی زندگی، فقط به این دلیل است که مذاکره کنندگان خوبی هستند. فنون مذاکره در هر موقعیتی به کار می آیند، از معاملات تجاری، خرید و فروش کالا، خودرو و مسکن گرفته  تا مراسم خواستگاری.

ابزارهای مذاکره لزوماً کلام یا نامه نیستند، حتی گریه نوزاد نیز برای دریافت غذا نوعی مذاکره است. به دلیل شرایط نوزاد، این ابزار برای او کارآمد است، اما با بزرگ تر شدن، باید فنون مدرن تری را بیاموزد.

مذاکره یک هنر است، مقاله زیر دربرگیرنده تکنیک هایی است که استفاده از آنها، شما را قادر می سازد تا در مذاکرات به بهترین شکل از حقوق قانونی خود بهره مند شوید.

1. هر چیزی قابل مذاکره است: قیمت، زمان، شرایط و ... . قیمت نوشته شده روی یک کالا (تایپ شده، دست نویس، چاپ شده و هولوگرام) قطعی نیست. مهمترین نکته برای مذاکره خواستن است. هر آنچه را که می خواهید، باید آنرا مطرح کنید. نباید از شنیدن پاسخ منفی یا طرد شدن بترسید. مذاکره شبیه به بازی شطرنج است، هر حرکتی را انجام می دهید تا به نتیجه برسید، ممکن بعضی حرکتها بی نتیجه باشند.

2. هدف مذاکره رسیدن به توافق برد ـ برد است، توافقی که هر دو طرف از آن راضی و خشنود باشند. هر نوع توافقی غیر از این، منافع بلندمدت طرفین را در بر نخواهد داشت.

3. قدرت، ابزار اصلی در مذاکره است. هر یک از طرفین برای مذاکره از ابزارهای قدرت خود استفاده می کنند؛ مثلاً، ابزار قدرت فروشنده کالا این است که «کالای ارزان تر و بهتر از بقیه به شما می فروشد». ابزار قدرت خریدار «پول نقد است که با آن می تواند از محل دیگری خرید کند».

به طور دقیق تر، درک شخص مقابل از قدرت شما، تعیین کننده است. مثال واقعی آن، در جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد: در رویارویی ارتش ژاپن با انگلیس در سنگاپور، فرمانده ارتش 2000 نفری ژاپن، در مذاکرات قبل از جنگ، وانمود کرد که 100 هزار نیرو در اختیار دارد و فرمانده ارتش 50 هزار نفری انگلیس نیز این موضوع را باور کرد و تسلیم ارتش ژاپن شد. در واقع سربازان ارتش ژاپن 2 هزار نفر بودند. درک اشتباه فرمانده انگلیسی از تعداد سربازان ژاپنی، او را مجبور به تسلیم کرد.

4 . اشکال مختلف ابزار قدرت در مذاکره عبارتند از:

الف) شناسایی نیاز طرف مقابل و مطرح کردن توانایی شما در برآورده کردن آن،
ب) مطرح کردن تفاوت کالا یا خدمات شما با دیگران،
ج) نشان دادن اختیار یا عدم اختیار شما در تصمیم گیری، (بسته به نوع مذاکره، هر کدام از آنها کارایی دارند؛ مثلاً فروشنده کالا می تواند بگوید: «من فروشنده هستم و اجازه تخفیف دادن را ندارم»).
د) تمایل و آمادگی شما برای ترک مذاکره، (مثلاً وقتی خریداران لوازم منزل به خانه شما می آیند و قیمتی بسیار پایین را پیشنهاد می دهند، شما سریعاً بگویید: «بیشتر که فکر می کنم، قصد فروش آنها را ندارم». با این حرکت آنها پیشنهاد قیمت بالاتری را به شما می دهند).
ه) اصرار شما در به پایان رساندن مذاکره نیز می تواند ابزار قدرت باشد (مثال: فرمانده ارتش ژاپن که می خواست مذاکره را با حمله و خونریزی پیش ببرد، این موضوع ابزار قدرت او بود).
و) دانستن چیزی یا دانشی خاص، ابزار قدرت است. مخصوصاً اگر منطبق با نیاز طرف مذاکره کننده باشد؛ مثلاً دانش تعمیرکاران خودروهای لوکس و گران، ابزار قدرت آنها در مذاکره برای اجرت تعمیر است.
ز) توانایی و اختیار یکی از طرفین به تشویق یا تنبیه، از هر نوع، ابزار قدرت او می باشد.
ح) تعداد نفرات هر یک از طرفین مذاکره کننده، یکی از ابزارهای قدرت است.
ت) مذاکره در محل کار یکی از طرفین.
ی) نیاز طرف مقابل به تأیید می تواند ابزار قدرتی برای طرف دیگر باشد.

5. در مذاکره، احساسات هیچ جایگاهی ندارند. هر قدر در یک مذاکره احساسی تر باشید، احتمال موفقیت شما کمتر است.

بدترین احساسها در مذاکره تعارف، خشم، طمع و ترس هستند.

قبل از هر مذاکره، اگر بدترین نتیجه را متصور شوید خواهید دید که دنیا به آخر نمی رسد و ترس شما از بین خواهد رفت.

6. هر یک از طرفین که برای شروع یا ادامه مذاکره بیشتر عجله داشته باشند، در موضع ضعیف تری قرار دارند.

یکی از آسان ترین روشهای نه گفتن، به تأخیر انداختن آن است.

20 درصد پایانی مذاکره، مهم ترین قسمت بوده و اصلی ترین نتایج را دربر دارد.

7. هر قدر شما جزئیات بیشتری برای ارائه داشته باشید، حصول مذاکره برد ـ برد برای شما راحت تر خواهد بود.

جزئیات فروشندگان مغازه ها، کادو، جعبه، هدیه، تحویل رایگان، گارانتی، تخفیف، اشانتیون و ... هستند.

8. 80 درصد از موفقیت شما در مذاکره، بستگی به آمادگی شما قبل از مذاکره دارد.

قبل از مذاکره، نتیجه خوب، متوسط و بد را برای مذاکره متصور شوید. ابزارهای قدرت خود و طرف مقابل را شناسایی کنید و ادبیات لازم را با خود مرور کنید. از دیدگاه طرف مقابل به مذاکره نگاه کنید واکنشهای او را حدس بزنید؛ مثلاً در مذاکره اجاره آپارتمان، مالک چه نگرانیهایی دارد؟

الف) سالم نگاه داشتن آپارتمان،

 ب) پرداخت به موقع اجاره،

 ج) تخلیه به موقع آپارتمان.

شما با مدارک و مستنداتی که در اختیار دارید (مثلاً تماس با مالک قبلی)، این نگرانیها را برطرف کنید. مطمئن باشید در اجاره بها تخفیف خواهید گرفت.

در مورد استخدام، خرید خودرو و حتی خواستگاری هم می توانید با این روش به نتیجه برد ـ برد برسید.

[caption id="attachment_2851" align="alignnone" width="1685"] مدرس اصول و فنون مذاکره، مدرس مذاکره - آموزش وتدریس مذاکره مدرس دوره های اصول و فنون مذاکرات، مشاوره و آموزش اصول[/caption]

9. پیش فرضهای غلط، باعث شکست در مذاکرات می شوند. مثلاً نباید قبل از مذاکره با خود فکر کنید که «آنها با کمال میل تمام شرایط ما را قبول خواهند کرد».

10. در هر مذاکره ای حداقل 4 مسئله مهم وجود دارند. آنها را شناسایی کنید و حتماً تا قبل از پایان مذاکره، پاسخ آنها را دریافت کنید؛ مثلاً در مذاکره خرید خودرو، 4 مورد مهم عبارتند از:

      1. قیمت خودرو،

      2. شرایط خودرو (رنگ و مدل خودرو، سلامت موتور و بدنه، کیفیت خودرو، بیمه، لاستیک و ... )،

      3. زمان تحویل خودرو،

      4. آپشنها و امکانات جانبی خودرو.

11. یک مذاکره کننده حرفه ای:

ـ همه چیز را قابل مذاکره می داند،

ـ برای مذاکره فکر و استراتژی دارد،

ـ برای پذیرش شرایط جدید انعطاف دارد،

ـ در مذاکره عصبانی نمی شود، احساسات او را نمی توان تحت تأثیر قرار داد.

12. مکان مذاکره باید یا در محل شما و یا در محلی خنثی و بی طرف باشد. مذاکره در محل کار شما، یکی از ابزارهای قدرت محسوب می شود.

13. در مذاکره با طرف مقابل همدردی کنید، نشان دهید که شرایط او را درک می کنید (این موضوع احساسی نیست). از زبان بدن استفاده کنید. صاف بنشینید، صاف بایستید. دستانتان را روی میز قرار دهید، مشت نکنید، دست به سینه نباشید، به چشمان طرف مقابل نگاه کنید، لبخندی ملایم داشته باشید.

14. در طول مذاکره، نقاط اختلاف را در آخر مذاکره حل کنید. نقاط اتفاق نظر را در اول مذاکره مطرح کرده و سپس به نقاط اختلاف برسید.

مطرح کردن نقاط اختلاف در اول جلسه، فضای مذاکره را آلوده می کند.

15. در مذاکرات، هوشمندانه سؤال بپرسید.

مثلاً هنگام خرید از یک فروشگاه، اول در مورد کالایی دیگر مذاکره کنید، وقتی فضا و طرف مقابل را شناختید، در مورد کالای مورد نظرتان مذاکره کنید.

16. اگر قبلاً مذاکره کرده و به نتیجه رسیده اید، امکان تغییر آن وجود ندارد، مگر آنکه شما امتیازی برای عرضه داشته باشید.

17. مذاکره کردن را تمرین کنید، در مدت کوتاهی تفاوت را احساس خواهید کرد.

منابع:

برنامه آموزشی negotiation از Brian Tracy

wikirahnama.com

فرآیند مذاکره تجاری

جان دولان می گوید: «مذاکره عبارت است از تلاش دوش به دوش با طرف مقابل برای دستیابی به نتایج سودمند و قانع کننده برای طرفین.» مذاکره به روش های بسیاری تعریف شده است؛ اما همانطور که مشاهده شد اکثر این تعاریف اجزای مشابهی را در بر گرفته اند.
فرآیند مذاکره. فرآیند مذاکره که به عنوان تصمیم گیری جمعی تعریف شده است و می تواند بوسیله دو تلاش اساسی توصیف گردد. خلق و ادّعای ارزش. خلق ارزش، فرآیند افزایش دادن ارزش موضوع مورد مذاکره از طریق تجارت یا تنظیم مجدد و شکل بخشیدن به آن را توصیف می نماید؛ ادعای ارزش نیز به معنای تلاشی است تا هر چه بیشتر این ارزش را امکانپذیر کند. جریان موثر فراینده مذاکره می تواند تعیین کننده موفقیت یک مذاکره باشد.
 
فرآیند مذاکره شامل سه مرحله است:
1) مرحله پیش از مذاکره، که شامل آماده سازی و برنامه ریزی است و مهم ترین مرحله در مذاکرات است، تأکید این مرحله بر آشنایی هر یک از طرفین، شناخت مسائل و آماده سازی برای فرآیند مذاکره است.
مرحله2 مذاکره رسمی که شامل مبادله اطلاعات کاری، متقاعد سازی، واگذاری و توافق است.
3)مرحله پس از مذاکره که شامل پیاده سازی و دوره های جدیدی از مذاکرات است.
 
مذاکره تجاری. مذاکره که در آن دو یا بیش از دو گروه عمدا در تلاشی برای تعیین کردن شرایط وابستگی های متقابلشان تعامل می کنند برای رسیدن به هماهنگی در مبادلات موجود در بازارهای تجاری، مکانیزمی مهم به حساب می آید.
مذاکره تجاری در واقع فرآیندی داوطلبانه است و طرفین می توانند در هر زمانی از آن دست بکشند. «وقتی دو فرد با هم ملاقات می کنند، این یک برخورد بین فرهنگی است زیرا آنها هر دو روش های متفاوتی برای درک، کشف و خلق واقعیت دارند. بنابراین تمام مذاکرات بین فرهنگی هستند. علاوه بر این وقتی مذاکرات تجاری بین المللی بی نتیجه می مانند، «اغلب شکست به سوء تفاهم فرهنگی نسبت داده می شود». به این منظور، هر چند تفاوت های فرهنگی بین مذاکره کننده های تجاری بیشتر باشد، امکان سوء تفاهمات هم بیشتر می شود.

سوالات قبل از شروع مذاکره

¡برای اینکه پیوستگی مطالب را حفظ نمایید و نکته‌ای فراموش نشود ترجیحاً فهرستی از زمینه‌های مذاکره تهیه و آنرا بقرار زیر مدنظر داشته باشید.
¡راجع به چه چیزی می‌خواهم مذاکره کنم؟
¡تا زمان شروع مذاکره چقدر وقت دارید؟
¡آیا در مورد موضوع مذاکره اطلاعات لازم را بدست آورده‌ام؟
¡آیا از تمام موارد خواسته شده طرف مذاکره مطلع هستم؟
¡با چه شخصی و اشخاصی مذاکره می‌کنم آیا از نظر شخصیتی و سابقه شغلی اطلاعاتی از آنان دارم؟
¡خواسته اصلی من چیست؟
¡آیا دستور جلسه را مشخص نموده‌ام؟
¡بهترین و بدترین حالتی که می‌توان روی آن توافق کنم چیست؟
¡در چه زمانی و مکانی مذاکره صورت می‌گیرد؟
¡از چه روشی برای مذاکره استفاده کنم؟
¡اولین پیشنهادم چیست؟
¡عوامل بیرونی که می‌توانند روی مذاکرات تأثیر بگذارند، کدام‌ها هستند؟ شما باید درباره این عوامل اطلاعاتی داشته باشید، شرایط کنونی بازار، قوانین و مقررات مربوط به آن، کارهای رقیب، کمبود یا مازاد نیروی کار و وسایل، مسائل سیاسی جامعه.
¡آیا شما با محدودیت زمانی رو به‌ور هستید، چگونه آنرا پنهان می‌کنید؟
¡چه استدلالیهایی برای پشتیبانی از پیشنهادم بکار خواهم برد؟
¡چگونه باید از عصبانیت خویش جلوگیری کنم؟
¡نقاط ضعف من کدام است؟
¡نقاط ضعف و قوت طرف در چیست؟
¡برای از بین بردن نقاط ضعف خویش چه باید کرد؟
¡آیا مشخص شده در چه مواردی اختیار دارم و در چه مواردی اختیار ندارم؟
¡آیا هدف خویش را در مذاکره تقسیم‌بندی و الویت‌بندی نموده‌ام.
¡آیا در صورت نیاز به اطلاعات جدید با موضع‌گیری ناصحیح طرف مقابل جلسه را تجدید کنم؟
¡اگر طرف مقابل متوسل به نیرنگ و ترفند شد چه عکس‌العملی نشان دهم؟
¡در صورت موضع‌گیری طرف مذاکره از چه تکنیکی استفاده کنم؟
¡آیا خودم را به این فرآیند که صحت‌های طرف مقابل را اول بشنوم دوم نکات مهم را یادداشت‌برداری کنم سوم فکر کنم و سپس تصمیم‌گیری و پاسخ دهم عادت و دوام؟
¡مواردی که احتمالاً باعث تضاد و برخورد با منافع طرف مخاطب می‌شود می‌شناسم؟
¡چه امتیازاتی حاضرم بدهم تحت چه شرایطی و در مقابل چه انتظاراتی دارم؟
¡